Duurzaam bezoekerscentrum De Kennemerduinen te Overveen (voorheen Zandwaaier)
In opdracht van PWN waterleidingbedrijf Noord Holland heeft BBHD architecten het bezoekerscentrum voor Nationaal Park De Kennemerduinen in Overveen (gemeente Bloemendaal) ontworpen. PWN is eigenaar en beheerder van dit natuurgebied. Bezoekers kunnen in het bezoekerscentrum hun kennis vergroten over de veelzijdige natuur en cultuurhistorie van het park. Het fungeert als startpunt voor excursies en er vinden vele activiteiten plaats.
BBHD architecten was verantwoordelijk voor zowel gebouwontwerp als interieurontwerp en voerde bovendien directie tijdens de bouw.
In het gebouw is in alle opzichten veel aandacht voor duurzaamheid. In zowel de ontwerpfase was reeds de BREEAM beoordeling Excellent behaald en ook voor de gebruiksfase is het officiële BREEAM-certificaat met de score Excellent verkregen.
Het parkeerterrein Koevlak aan de Zeeweg en nabij de entree van het Nationaal Park De Kennemerduinen bleek de meest geschikte locatie te zijn. Nabij deze plek zijn sporen gevonden van Merovingische boerderijen uit de 5e tot 8e eeuw. Deze vondsten zijn als inspiratie gebruikt voor het nieuwe modern vormgegeven bezoekerscentrum. De Merovingische boerderij kan in essentie worden gezien als het archetype ‘langhuis’ dat men overal in Europa en in de wereld terugvindt. Het was opgebouwd uit een houten constructie en gevels en rieten kap.
Het bezoekerscentrum heeft een moderne rieten kap gekregen waarin een groot vlak met PV-panelen verdiept is geïntegreerd. Boven op het dak loopt van voor naar achter een rechthoekige koof die het gebouw voorziet van daglicht van boven en van ventilatielucht. De constructie bestaat uit gelamineerde spanten en de gevel is afgewerkt met verduurzaamde houten delen.
Het gebouw is onder te verdelen in een publiekstoegankelijk deel en een kleiner facilitair deel. De twee bouwdelen zijn ten opzichte van elkaar iets gedraaid om aan te sluiten op het landschap en beide delen als individuele vormen te kunnen beschouwen.
De publieke ruimten bevinden zich in het beeldbepalende deel van het gebouw dat is geïnspireerd op een Merovingische boerderij. Hier bevinden zich onder andere de expositieruimten, filmzaal, horeca etc. (grote, hoge ruimten). Verwijzend naar de Merovingische boerderij is in het ontwerp getracht het bezoekerscentrum als één grote hoge ruimte te laten beleven. Er zijn doorzichten van voor naar achteren waardoor de typerende hoge ruimte onder de kapvorm overal aanwezig is.
De facilitaire ruimten met onder andere kantoorwerkplekken zijn in een lager bouwdeel ondergebracht. Deze zijn in principe alleen voor personeel toegankelijk. De vormgeving is duidelijk bescheidener dan het hoofdvolume, zowel in vorm als materiaal. Op deze manier komt de karakteristieke uitstraling van het bezoekerscentrum optimaal tot zijn recht. Het gevelmateriaal van dit bouwdeel loopt door in het interieur en komt aan de buitenzijde ook terug bij de hoofdentree en het horecadeel van het bezoekerscentrum, zowel binnen als buiten.
De benodigde buitenruimte voor uitzichten, flexibele tentoonstellingen, zitplekken, spelende kinderen en andere denkbare activiteiten, zoals schapenscheren en vertrekpunt voor excursie’s vroegen om een heldere structuur. Zo’n structuur past goed bij de historische referentie van het in cultuur brengen van een plek rond de Merovingische boerderij. Hierdoor ontstaat een erf, waarop het bovengenoemde programma ruimte heeft gekregen.
